Chỉ số ROS là gì và những kiến thức toàn diện nhất về ROS có trong bài viết này sẽ tạo nền tảng vững chắc hỗ trợ các nhà đầu tư phân tích và đánh giá sức mạnh tài chính của doanh nghiệp, từ đó đưa ra những lựa chọn sáng suốt.
1. Tỷ số ROS là gì?
ROS là từ viết tắt trong tiếng Anh của: Return On Sales – được gọi là tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, hoặc tỷ suất sinh lời trên doanh thu. Chỉ số ROS trong chứng khoán thể hiện doanh thu thuần từ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp sẽ tạo ra được bao nhiêu lợi nhuận sau thuế, tính theo tỷ lệ %.
Hiểu một cách đơn giản, khi vốn chi phí ban đầu doanh nghiệp bỏ ra là 1 đồng, bán ra 2 đồng, lợi nhuận thu về 1 đồng, tức là chỉ số ROS = 50%.
ROS thể hiện hiệu quả trong công tác quản lý và kiểm soát chi phí hoạt động của doanh nghiệp. Khi tỷ suất ROS càng lớn thì điều đó càng chứng tỏ doanh nghiệp đang phát triển tốt và có khả năng sinh lời cao.
2. Ví dụ về chỉ số ROS
Để hiểu rõ chỉ số ROS là gì, hãy thực hành ngay với 1 ví dụ cơ bản trong thống kê Chỉ số tài chính của Công ty CP Đầm Sen Nước (DSN) từ năm 2017 – 2020.
Theo Chỉ số tài chính trong bảng dưới đây, từ năm 2017 đến năm 2020, tỷ số ROS của DSN dao động ở mức 43% đến 48%. Đây là mức tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu tốt, đạt gần mốc 50% mà trong giới kinh doanh vẫn thường nói bán 1 lời 1.
Chỉ số ROS của Công ty CP Đầm Sen Nước chứng minh hiệu quả kinh doanh ổn định của đơn vị này, kết hợp với tính độc quyền trong xu hướng hoạt động, các nhà đầu tư có thể đánh giá đây là mã cổ phiếu có thể đầu tư dài hạn nếu giá không quá cao.
(*Ảnh: Theo thống kê vietstock.vn)
3. Cách tính chỉ số ROS
Thông thường, cách thức tính tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS) cần dựa vào bảng Báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp để có được những số liệu cần thiết. Chỉ số ROS được tính theo các tháng, các quý, các năm bằng cách lấy lợi nhuận sau thuế (lợi nhuận ròng) chia cho doanh thu thuần trong thời điểm được tính, đơn vị %.
Công thức tính chỉ số ROS:
- ROS = Lợi nhuận sau thuế/ Doanh thu thuần
4. Ý nghĩa chỉ số ROS
Tỷ suất sinh lợi trên doanh thu thuần (ROS) có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc hỗ trợ nhà đầu tư đánh giá khách quan hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có tốt hay không, doanh nghiệp có khả năng tạo ra doanh thu lớn với nguồn chi phí nhỏ nhất hay không.
Tỷ số ROS càng cao cho thấy tỷ lệ lợi nhuận trên doanh thu càng tốt, chứng tỏ công tác quản lý doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh đang tạo ra nhiều lợi nhuận ròng hấp dẫn.
Tuy nhiên, đánh giá chỉ số ROS còn cần đến nhiều yếu tố khác như: đặc điểm ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp, xu hướng của chỉ số ROS trong nhiều tháng, nhiều quý, nhiều năm có ổn định không,… Nhà đầu tư nên có đánh giá tổng quát và so sánh với mức ROS trung bình của các doanh nghiệp đang hoạt động trong cùng lĩnh vực để có thể đưa ra những nhận định chính xác nhất.
5. Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu bao nhiêu là hợp lý
Như đã phân tích ở phía trên, đối với mỗi ngành nghề kinh doanh thì việc đánh giá tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu bao nhiêu là hợp lý lại có những điểm khác nhau. Để có thể đưa ra những nhận định khách quan nhất, nhà đầu tư nên xem xét toàn diện chỉ số ROS trên các phương diện sau:
5.1- So sánh tỷ số ROS với mức trung bình ngành
Chỉ số ROS chỉ nên đánh giá sau khi đã có so sánh với mức trung bình của các doanh nghiệp hoạt động cùng ngành, cùng lĩnh vực.
Trường hợp nhà đầu tư đánh giá chỉ số ROS độc lập, mức tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu ROS >10% được coi là hợp lý, thể hiện sự phát triển vững mạnh của doanh nghiệp.
5.2- Xu hướng của chỉ số ROS theo thời gian
Một doanh nghiệp được cho là phát triển bền vững nếu có thể duy trì được sự ổn định của tỷ số ROS trong nhiều năm, cụ thể là từ 3-5 năm giữ ở mức ổn định hoặc tốt hơn nữa là có sự tăng trưởng.
Việc chỉ số ROS tăng đột biến xảy ra khi doanh nghiệp ở trong giai đoạn kinh doanh tốt, tăng trưởng lợi nhuận nhanh phi mã nhưng sau chu kỳ đó, lợi nhuận giảm mạnh thì cũng được đánh giá là doanh nghiệp có doanh thu thất thường, cần thu thập thêm những thông tin về chỉ số khác để đánh giá cẩn trọng hơn.
5.3- Chiến lược kinh doanh và mục tiêu phát triển của doanh nghiệp
Khi một doanh nghiệp hoạt động Marketing mạnh mẽ, tăng thị phần và xây dựng niềm tin vững chắc cho khách hàng, chỉ số ROS cũng có nhiều biến động cần xem xét kỹ lưỡng.
Ở một khía cạnh khác, không phải bất cứ khi nào chỉ số ROS âm cũng mặc định là doanh nghiệp làm ăn thua lỗ và không nên đầu tư. Có nhiều doanh nghiệp ngoại lệ, đó là do chiến lược của riêng doanh nghiệp đó.
Ví dụ, có thể kể đến những cái tên hàng đầu như Tiki, Grab và Uber,… Năm 2017, VNG đầu tư 384 tỷ đồng vào Tiki được cho là đã lỗ 218 tỷ đồng (theo VNE). Tuy nhiên sau đó, một doanh nghiệp nước ngoài đã mua cổ phần Tiki với mức giá gấp 4 lần, chẳng phải VNG đã thu lời ngay 300% hay sao?
Bản chất của kinh doanh là lợi nhuận cuối cùng, còn trong hoạt động kinh tế, quan trọng nhất vẫn là tối ưu giá cổ phiếu và giá trị doanh nghiệp.
6. Mối liên hệ giữa 3 chỉ số ROS – ROA – ROE
Ngoài tỷ số ROS thì ROA, ROE cũng là những chỉ số góp phần giúp nhà đầu tư đưa ra những đánh giá chi tiết về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Những chỉ số này có thể xem trực tiếp ở Bảng cân đối kế toán và thường có sự tương đồng về xu hướng tăng trưởng theo thời gian.
Công thức tính các chỉ số ROS, ROA, ROE có một mối liên hệ chung là lợi nhuận ròng/ lợi nhuận sau thuế với các nguồn tài chính khác của doanh nghiệp:
ROS = Lợi Nhuận sau thuế/ Doanh thu thuần
ROA = Lợi nhuận sau thuế/ Tổng Tài sản
ROE = Lợi nhuận sau Thuế/ Vốn chủ sở hữu
Bên cạnh đó, khi đánh giá các tỷ số này cần quan tâm đến Vòng quay tài sản bởi chúng có xu hướng ngược nhau và cần kết hợp với nhau để tìm hiểu.
Vòng Quay tài sản = Doanh thu thuần/ Tổng tài sản
Qua những thông tin chia sẻ trên đây, Chứng khoán cho người mới bắt đầu hy vọng đã cung cấp cho các nhà đầu tư những điều hữu ích về chỉ số ROS là gì và tầm quan trọng của ROS trong đánh giá tỷ suất sinh lời của doanh nghiệp. Chúc nhà đầu tư có những nhận định chuẩn xác để đưa ra những lựa chọn đầu tư hiệu quả.
*Thông tin của chúng tôi chỉ mang tính chất tham khảo.
